چند سال مهم و کلیدی از وزیر نیرو

باسمه تعالی
جناب آقای دکتر اردکانیان
وزیر محترم نیرو
با سلام و با تشکر از گزارشی که در جلسۀ مجلس مورخ 21 خرداد جاری ارائه فرمودید ، خواهشمند است پاسخ کامل برخی از سؤالات را در خصوص عملکرد وزارت نیرو ، ارائه فرمایید:
1- نیروگاهی
• بزرگترين چالش صنعت برق كه بخش خصوصی اين صنعت را نیز تحت تأثیر قرار داده است سازوكار ناكارآمد
قیمت گذاري برق است. دولت در چند سال گذشته به تعهدات خود در خصوص پرداخت مابه التفاوت قیمت
تمام شده و قیمت تكلیفی برق عمل نكرده كه موجب افزايش بدهی وزارت نیرو به سازندگان تجهیزات و پیمانكاران
شده است. دربارۀ بهبود فضاي كسب و كار، قیمت گذاري برق و پرداخت بدهیهاي بخش خصوصی براي تقويت و
حضور بیشتر اين بخش، چه اقداماتی در دست اجرا است؟
• متوسط بازده تولید برق در نیروگاههاي حرارتی ايران مطابق آمار سال 1396، برابر با 37.6% است و اين به معناي
هدررفت بیش از 300میلیون بشكه معادل نفت خام انرژي در سال است. براي افزايش بازدهی نیروگاهها و
توسعۀ بیشتر چرخه هاي تركیبی چه برنامه اي در دست اقدام است؟
2- انتقال و توزيع
• تلفات انتقال و توزيع برق در20سال گذشته حدود 30% بهبود داشته است و بر اساس ترازنامه انرژي سال 1395 به12% رسیده است اما همین مقدار نیز عدد بسیار بزرگی است. براي كاهش بیشتر تلفات انتقال و توزيع برق چه
تدبیري انديشیده شده است؟
• مبناي محاسبۀ تلفات بر أساس قرائت انرژي ورودي و خروجی شبكه است كه طبعاً دائماً در حال تغییر است. اولاً بر
چه مبنايی در گزارش اولین های برقی سال 99 عنوان شده است كه تلفات به 9.76% رسیده است؟ در حالی كه با تغییر مقدار انرژي اين عدد طبعاً تغییر خواهد كرد؟ ثانیاً چه مقدار از اين تلفات فنی و چه مقدار غیرفنی است؟ تمامی تلاش هايی كه در سال هاي گذشته صورت گرفته صرفاً تأكید بر كاهش تلفات غیرفنی بوده است؟ چرا تا كنون برنامه و اقدام خاصی براي كاهش تلفات فنی در شبكه نشده است؟ علاوه بر اين چون كاهش تلفات شبكۀ برق ناشی از كاهش تلفات غیرفنی بوده است، عملاً هیچ تأثیري در مقدار انرژي ورودي به شبكه نداشته است و لذا اينكه در گزارش اولین هاي برقی كاهش مصرف گاز به عنوان يكی از دستاوردهاي كاهش تلفات مطرح شده است،صحیح نیست!
• در خصوص مقاوم سازي شبكۀ برق (با توجه به اينكه زيرساخت حیاتی است) در مقابل حملات فضای مجازی چه اقداماتی صورت پذيرفته است؟
3- سرمايه گذاري
• كاهش مقدار سرمايه گذاري در توسعۀ زيرساخت هاي صنعت برق اعم از بخش تولید و شبكۀ انتقال و توزيع چه آسیبی به تأمین برق پايدار كه وظیفۀ وزارت نیرو است می زند و براي مقابله با آن چه اقداماتی انجام گرفته است؟
4- مديريت مصرف و بهره وري انرژي
• در هر تابستان با زمان اوج مصرف برق مواجهیم و بعضی اوقات خاموشی هايی در اثر آن پديد می آيد كه
هزينه هاي بسیاري به كشور تحمیل می كند. براي افزايش ظرفیت انتقال و توزيع و جلوگیري از حبس تولید، كاهش
مصرف برق، ذخیره سازي و حذف اوج مصرف چه تدابیري اتخاذ شده است؟
• در گزارش اولین هاي برقی عنوان شده است كه براي نخستین بار شاهد رشد كمتر از يک درصدي اوج مصرف برق بوده ايم! در حالی كه سال گذشته همزمانی افزايش دما در كشور نداشتیم و ثانیاً بعد از هدفمندي يارانه ها 4درصد از اوج بار شبكه كاهش يافته بود!
• مديريت مصرف در صنعت برق كشور از روشهاي كاملاً سنتی نطیر ذخیرۀ عملیاتی صنايع، قطع بار كشاورزي و …
انجام می شود كه همگی تمركز بر قطع بار، آن هم بارهاي مولد و صنعتی دارد! چرا تا كنون فكری برای استفاده از روشهاي نوين و فناورانه براي مديريت اوج بار نشده است؟ چرا برنامه اي براي بارهاي غیرمولد نظیر بارهاي خانگی تدوين نشده است؟
• در حالی كه يكی از وظايف وزارت نیرو، فعالیت در زمینۀ بهره وري انرژي است، عملاً هیچ اقدامی در اين بخش نشده است؟ چرا علی رغم اينكه در اساسنامۀ ساتبا بر بهره وري انرژي تأكید شده است، در اين خصوص برنامه اي وجود ندارد؟
5- تجديدپذير
• آيا تدابیر لازم براي تنوع بخشی فرآيندهاي حمايت از توسعه تجديدپذيرها منطبق با نیازهاي شبكۀ برق كشور
انديشیده شده است؟
• بر أساس برنامۀ ششم توسعه مقرر شده بود كه حداقل 4000مگاوات از ظرفیت برق كشور از منابع تجديدپذير
تأمین شود، درحالیكه تا كنون كمتر از 800 مگاوات منابع تجديد پذير در كشور نصب شده است. چرا تا كنون اقدام شایسته ای در اين خصوص انجام نشده است؟
• در حالی كه از طريق عوارض برق حمايت از توسعۀ منابع انرژي تجديد پذير موردنظر است، عملاً اين منابع صرف
واردات قاب هاي خورشیدي می شود. در حالی كه وظیفۀ وزارت نیرو ساماندهی اين منابع به سمت حمايت از تولید داخلی است. چه برنامه اي در اين زمینه وجود دارد؟
6- حمايت از تولید داخلی و صادرات خدمات فنی و مهندسی
• چون وزارت نیرو در خريد از تولیدكنندگان انحصار دارد، بايد قراردادهاي خود را طوري تنظیم نمايد كه بخش
خصوصی در مواردي مانند نوسان نرخ ارز و تهدید افزايش قیمت مواد متضرر نشود و تولید داخل نسبت به واردات از
اولولیت برخودار شود. در زمینۀ انعطاف پذيري قراردادهاي وزارت نیرو با كارفرمايان دولتی و بخش خصوصی
چه اقدامی در دست اجرا است؟
• در حالی كه در زمینۀ ساخت توربینهاي داخلی، ايران جز كشورهاي پیشرو است، در سال گذشته وزارت نیرو مجوز واردات توربین به ارزش چند میلیون يورو صادر كرده است؟ به چه علت مجوز خريد نیروگاه از شركتهاي خارجی صادر می شود؟
•با توجه به بازار بسیار بزرگ منطقه، برنامۀ وزارت نیرو براي توسعۀ صادرات خدمات فنی و مهندسی چیست؟
•يكی از مباحثی كه همواره جزو سیاستهاي كشور بوده ، بحث اتصال شبكۀ برق به شبكه هاي برق كشورهاي مجاور
است. در حال حاضر در وزارت نیرو برنامه هايی براي همزمان كردن شبكۀ برق ايران با شبكۀ برق روسیه در دست پیگیري است. با توجه به اندازۀ كوچک شبكۀ برق ايران در مقابل شبكۀ برق روسیه، عملاً شبكۀ برق ايران پیرو شبكۀ برق روسیه خواهد شد و شبكه برق ايران را با چالشهاي جدي مواجه خواهد كرد. در تركیه، از فناوريهاي نوينی براي اتصال به شبكه برق مجاور استفاده شده است كه اثرات پویای شبكه هاي مجاور را به طور كلی حذف می كند؟ با توجه به برنامۀ وزارت نیرو براي توسعۀ اتصال شبكۀ برق به شبكه هاي مجاور، چه برنامه اي براي حذف تهديدات ناشی از مسائل دينامیكی وجود دارد؟
7- اقتصاد:
• در تمامی مصاحبه ها و گزارشهاي وزارت نیرو همیشه عنوان می شود كه تعرفه هاي برق كفاف هزينه هاي تمام شده
صنعت برق را نمی دهد؟ سوال مهم: مبناي تعیین هزينۀ تمام شده صنعت برق چیست؟ بر أساس چه معادله اي اين
هزينه تعیین می شود؟ اينكه تمامی هزينه هاي انجام شده را در صنعت برق بدون توجه به بهره وري و كارايی در هزينه تمام شده صنعت برق لحاظ كنیم، نمی تواند مقبول باشد.
•برنامۀ وزارت نیرو براي توسعۀ رقابت در خريد و فروش برق در دو سمت تولید و مصرف چیست؟
• در برنامه هاي وزارت نیرو همواره بر سرمايه گذاري صنعت آب و برق تأكید شده است. در حالی كه اينها جزو وظايف
ذاتی صنعت برق است كه با هزينه اي كه متقاضیان پرداخت می کنند به صورت كاملاً طبیعی شبكه احداث می شود، همان طور كه در تمامی سالهاي گذشته به صورت طبیعی انجام شده است. برنامۀ وزارت نیرو براي بهبود و ارتقاي شبكۀ برق چیست؟
9- ساختار پراكنده و نامتوازن صنعت برق:
• در صنعت برق از مجموعۀ وزارت نیرو تا شركتهاي مادرتخصصی و شركت هاي زيرمجموعه، همگی بر فعالیتهاي
تصدي گري تمركز دارند. برنامۀ وزارت نیرو براي اصلاح چنین ساختاري چیست؟ چرا علی رغم موارد مصرح در قانون
استقلال شركتهاي توزيع، قانون اجراي اصل 44 و مصوبات شوراي واگذاري و تأكید بر اصلاح ساختار سهامداري
شركتهاي توزيع و تعیین تكلیف دارايی شبكۀ توزيع، در اين خصوص اقدامی نشده است؟
سید مصطفی میرسلیم